Οι έρευνες αποτελούν μέρος των  υποχρεώσεων της Τράπεζας της Ελλάδος για παροχή στατιστικής πληροφόρησης προς Διεθνείς Οργανισμούς όπως την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EUROSTAT), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), τον Οργανισμό Οικονομικής Ανάπτυξης και Συνεργασίας (OECD) και άλλους φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η κατάρτιση του Ισοζυγίου Πληρωμών, της Διεθνούς Επενδυτικής Θέσης, των στατιστικών στοιχείων για τις Ξένες Άμεσες Επενδύσεις και των στατιστικών στοιχείων για τη δομή και τη δραστηριότητα των Αλλοδαπών Συνδεόμενων Επιχειρήσεων διέπονται από κανόνες και οδηγίες που θέτουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Eurostat), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και ο Οργανισμός Οικονομικής Ανάπτυξης και Συνεργασίας (OECD).

Σκοπός

Σκοπός των ερευνών είναι η ετήσια συλλογή των στατιστικών στοιχείων που αφορούν τις ξένες άμεσες επενδύσεις (έρευνα FDI), την επέκταση των αλλοδαπών ελεγχόμενων επιχειρήσεων από θεσμικές μονάδες που είναι κάτοικοι Ελλάδας (έρευνα OFATS) και τα υπόλοιπα (stocks) απαιτήσεων-υποχρεώσεων κατοίκων έναντι μη κατοίκων (έρευνα A/L).

Τα στοιχεία αυτά θα χρησιμοποιηθούν για την κατάρτιση στατιστικών δεδομένων που αφορούν τις Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (Foreign Direct Investment – FDI), τη Διεθνή Επενδυτική Θέση της χώρας, το Ισοζύγιο Πληρωμών, τους Εθνικούς Λογαριασμούς, καθώς και για την επικαιροποίηση  του Ευρωπαϊκού Μητρώου Επιχειρήσεων (European Groups Register – EGR).

 

Σε ποιους απευθύνεται

Η έρευνα Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (FDI) απευθύνεται σε κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο κάτοικο που έχει σχέση άμεσης επένδυσης με μη κάτοικο, είτε ως άμεσος επενδυτής, είτε ως επιχείρηση άμεσης επένδυσης:

• εάν είναι θυγατρική ή συνδεδεμένη επιχείρηση μη κατοίκου,
• εάν έχει θυγατρική ή συνδεδεμένη επιχείρηση μη κάτοικο,
• εάν είναι υποκατάστημα που υπόκειται σε αλλοδαπή μητρική ή κατέχει υποκατάστημα στην αλλοδαπή,
• εάν υπάρχουν συμμετοχές (κάτω του 10%) ή τοποθετήσεις σε χρεωστικά μέσα με αδελφές επιχειρήσεις μη κατοίκους.

Η έρευνα Αλλοδαπών Συνδεόμενων Επιχειρήσεων (OFATS) απευθύνεται σε κάθε νομική οντότητα κάτοικο Ελλάδας:

α) που ασκεί έλεγχο (άμεσα ή έμμεσα) σε αλλοδαπές συνδεόμενες επιχειρήσεις και

β) είναι η τελική θεσμική μονάδα που τις ελέγχει (UCI). Η τελική θεσμική μονάδα ελέγχου (Ultimate Controlling Institutional Unit) είναι η θεσμική μονάδα που βρίσκεται στην κορυφή της αλυσίδας ελέγχου της αλλοδαπής συνδεόμενης επιχείρησης και δεν ελέγχεται από καμία άλλη θεσμική μονάδα.

Η έρευνα Απαιτήσεων-Υποχρεώσεων έναντι μη κατοίκων (A/L) απευθύνεται σε κάθε μη χρηματοπιστωτική επιχείρηση – κάτοικο που έχει χρηματοοικονομικά αποθέματα/υπόλοιπα (stocks) έναντι μη κατοίκων των παρακάτω κατηγοριών:

• Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου
• Μετοχές και μερίδια εταιρειών επενδύσεων χαρτοφυλακίου
• Χρεόγραφα
• Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και δικαιώματα υπαλλήλων προς απόκτηση μετοχών
• Δικαιώματα Υπαλλήλων (Employee Stock Options)
• Δικαιώματα Προαίρεσης (Οptions)
• Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (Futures)
• Συμφωνίες Aνταλλαγής Επιτοκίων (Swaps)
• Προθεσμιακά Συμβόλαια (Forwards)
•  Χρηματοδοτικές Μισθώσεις
• Εμπορικές Πιστώσεις
• Δάνεια
• Μετρητά –Καταθέσεις
• Ασφαλιστικά προγράμματα, συνταξιοδοτικά προγράμματα και προγράμματα τυποποιημένων εγγυήσεων
• Λοιποί εισπρακτέοι/πληρωτέοι λογαριασμοί

 

Εμπιστευτικότητα

Επισημαίνεται ότι τα στοιχεία είναι εμπιστευτικά, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για στατιστικούς σκοπούς και δεν γνωστοποιούνται σε τρίτους.

Τα πρόσωπα που ασκούν ή άσκησαν δραστηριότητα για λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος απαγορεύεται να γνωστοποιούν σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο και σε οποιαδήποτε δημόσια αρχή τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που παρέχονται σύμφωνα με τις πιο πάνω διατάξεις, με την επιφύλαξη των εξαιρέσεων που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ. Η απαγόρευση αυτή δεν περιλαμβάνει την ανακοίνωση με συγκεντρωτική μορφή των εν λόγω στοιχείων και πληροφοριών, εφόσον δεν προκύπτει η ταυτότητα των προσώπων στα οποία αναφέρονται. Πρόσωπα που ασκούν ή έχουν ασκήσει δραστηριότητα για λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος τιμωρούνται κατά τις διατάξεις του άρθρου 371 του Ποινικού Κώδικα αν παραβούν το πιο πάνω απόρρητο. Κατά τις διατάξεις του ίδιου άρθρου τιμωρείται και οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο κοινοποιήσει τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος με οιονδήποτε τρόπο και αν έλαβε γνώση αυτών.

Σε περίπτωση παράβασης των παραπάνω υποχρεώσεων και άρνησης, δυστροπίας ή καθυστέρησης παροχής των αιτούμενων κατά περίπτωση πληροφοριών ή σε περίπτωση παροχής ανακριβών ή ελλιπών πληροφοριών, η Τράπεζα της Ελλάδος δύναται να επιβάλλει κατά των υπόχρεων καθώς και των νόμιμων εκπροσώπων τους πρόστιμο υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.

 

Περιοδικότητα – Προθεσμία Υποβολής – Διαθεσιμότητα του συστήματος

Η υποβολή των στοιχείων γίνεται

• ετησίως μεταξύ της 1ης Απριλίου και 31ης Ιουλίου του έτους που έπεται της περιόδου αναφοράς, για τις έρευνες FDI και A/L.
• εντός 17 μηνών από τη λήξη της περιόδου αναφοράς, για την έρευνα OFATS.

Το σύστημα θα είναι ανοικτό για υποβολή στοιχείων όλες τις ημέρες και ώρες της εβδομάδας, αλλά τεχνική υποστήριξη θα υπάρχει μόνο κατά τις εργάσιμες ημέρες από 8.00 π.μ. έως 15.00 μ.μ.

 

Περίοδος αναφοράς

Η περίοδος αναφοράς είναι η 31/12 του έτους για το οποίο υποβάλλονται τα στοιχεία.

Σε περίπτωση που η λογιστική χρήση δεν λήγει την 31/12 του έτους αναφοράς, ζητείται να υπολογιστούν τα στοιχεία της 31/12. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, για την αποφυγή επιπλέον φόρτου εργασίας, υποβάλλονται τα ζητούμενα στοιχεία βάσει της ημερομηνίας σύνταξης του τελευταίου (εγκεκριμένου ή μη) ισολογισμού και κάθε έτος θα πρέπει να τηρείται η συνέπεια της ετήσιας μεταβολής των στοιχείων.

 

Μη διαθεσιμότητα των στοιχείων

Εάν κάποιο από τα ζητούμενα στοιχεία δεν είναι (ακόμη) διαθέσιμο (π.χ. λόγω μη οριστικοποιημένων λογιστικών καταστάσεων), οι αναγγέλλοντες καλούνται να υποβάλλουν προσωρινά ή κατ’εκτίμηση στοιχεία προκειμένου να αποφευχθεί η εκπρόθεσμη υποβολή του ερωτηματολογίου. Οι αναγγέλλοντες καλούνται να υποβάλλουν αναθεωρημένα στοιχεία μόνο στην περίπτωση που τα οριστικά στοιχεία αποκλίνουν σημαντικά από τα υποβληθέντα προσωρινά.

Τονίζεται ότι, ο αναγγέλλοντας δεν πρέπει να προχωρήσει σε υποβολή με διαγραμμένα τα στατιστικά στοιχεία που δεν είναι σε θέση να επικαιροποιήσει ή να εκτιμήσει. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να αντιγράφονται τα στοιχεία που υποβλήθηκαν κατά το προηγούμενο έτος αναφοράς. Τα στοιχεία διαγράφονται μόνο όταν η θέση έπαψε να υφίσταται.

 

Εκπρόθεσμη υποβολή

Σε περίπτωση αδυναμίας συμμόρφωσης ως προς την προθεσμία υποβολής, θα πρέπει να υπάρξει σχετική επικοινωνία με το Τμήμα Κατάρτισης Λογαριασμών Εξωτερικού Τομέα. Η άρνηση παροχής στατιστικών στοιχείων και πληροφοριών τιμωρείται με πρόστιμο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 55Γ του Καταστατικού της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως κυρώθηκε με τους Ν. 2609/1998 και 2832/2000.

Υποβολή στοιχείων

Τα υποστηρικτικά έγγραφα (εγχειρίδια χρήσης, τεχνικές οδηγίες, συνοπτικές οδηγίες και υποδείγματα) αποστέλλονται ηλεκτρονικά στους εγγεγραμμένους χρήστες του IRIS. Οι νέοι χρήστες του IRIS θα πρέπει να επικοινωνήσουν με το Τμήμα Κατάρτισης Λογαριασμών Εξωτερικού Τομέα της Διεύθυνσης Στατιστικής.

Οι αναγγέλλοντες καλούνται να συμπληρώσουν το υπόδειγμα της έρευνας για την οποία έχουν υποχρέωση υποβολής και να το αποστείλουν ηλεκτρονικά (upload) μέσω της εφαρμογής “ESS” του συστήματος IRIS.

Τονίζεται ότι, πριν την υποβολή στοιχείων σε οποιαδήποτε εκ των ετήσιων ερευνών (FDI, OFATS, AL), πρέπει να προηγηθεί η επιτυχής υποβολή του υποδείγματος «Γενικά Στοιχεία Αναγγέλλοντος» για το συγκεκριμένο έτος αναφοράς.

Στη συνέχεια εκτελείται αυτοματοποιημένη επεξεργασία του αρχείου που υποβλήθηκε με την οποία διασφαλίζεται η ποιότητα και η ορθότητα των στοιχείων. Αφού αυτή ολοκληρωθεί, αποστέλλεται αυτοματοποιημένο μήνυμα στην διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του αναγγέλλοντος με το αποτέλεσμα της επεξεργασίας (Αποδεκτό – Αποδεκτό με παραλείψεις – Απορρίφθηκε). Για κάθε υποβολή, αναρτάται το αντίστοιχο «Αποδεικτικό Υποβολής» (ΑΥΠ) στην εφαρμογή “ESS” που περιλαμβάνει το σύνολο των υποβληθέντων στοιχείων και το αποτέλεσμα της αυτοματοποιημένης επεξεργασίας τους.

 

Αναθεώρηση στοιχείων

Ο αναγγέλλοντας έχει τη δυνατότητα να αναθεωρήσει τα υποβληθέντα στοιχεία της περιόδου αναφοράς υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει λήξει η περίοδος υποβολής. Κάθε φορά που κάνει οριστική υποβολή ακυρώνεται η προηγούμενη και ενημερώνεται το «αρχείο υποβολών». Μόνο η τελευταία επιτυχής οριστική υποβολή θεωρείται έγκυρη και λαμβάνεται υπόψη.

Η εκπρόθεσμη αναθεώρηση στοιχείων είναι δυνατή κατόπιν επικοινωνίας και έγκρισης από το Τμήμα Κατάρτισης Λογαριασμών Εξωτερικού Τομέα της Διεύθυνσης Στατιστικής.

 

Ιστορικό ανταλλαγής αρχείων

Οι αναγγέλλοντες, μέσω της εφαρμογής “ESS”, έχουν πρόσβαση στο ιστορικό των υποβληθέντων αρχείων, χωρίς δυνατότητα μεταβολής τους. Με τον τρόπο αυτό, υπάρχει ένα ενιαίο σημείο αναφοράς για τους αναγγέλλοντες και το αρμόδιο Τμήμα της Διεύθυνσης Στατιστικής, βάσει του οποίου μπορούν να επικοινωνούν και να επιλύουν τυχόν προβλήματα στη διαδικασία της υποβολής του ερωτηματολογίου ή ακόμα και στην ορθότητα των ίδιων των στοιχείων.

Ελίνα Καραμάνου

CEO / Σύμβουλος Επιχειρήσεων