ΠΟΙΟΣ Ο «ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ» ΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ?

Ο «κύκλος ζωής» ενός προγράμματος ξεκινά από την προδημοσίευση αυτού και λήγει με την ολοκλήρωση πραγματοποίησης των επενδύσεων.

Πιο συγκεκριμένα τα βασικά βήματα είναι:

• Προδημοσίευση, όπου αναφέρονται τα βασικά σημεία του προγράμματος
• Προκήρυξη, όπου αναφέρονται αναλυτικά, οι διαδικασίες υποβολής, αξιολόγησης και υλοποίησης των επενδύσεων
• Υποβολή των προτάσεων, η οποία συνήθως πραγματοποιείται σε μέγιστο διάστημα 2-3 μηνών μετά την προκήρυξη
• Αξιολόγηση των προτάσεων, η οποία συνήθως ολοκληρώνεται 4-6 μήνες μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής
• Υλοποίηση των επενδύσεων, σε χρονικό διάστημα 12 – 24 μηνών από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των προτάσεων

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΑΓΩΓΗΣ

Η διαδικασία υπαγωγής χωρίζεται σε τρία βασικά στάδια:

• 1ο Στάδιο: Προετοιμασία και υποβολή της πρότασης
• 2ο Στάδιο: Αξιολόγηση
• 3ο Στάδιο: Υλοποίηση

Στο 1ο Στάδιο:

Συγκεντρώνονται τα δικαιολογητικά σύμφωνα με τον οδηγό του προγράμματος (ενδεικτικά αναφέρονται καταστατικά, ισολογισμοί, φορολογικές δηλώσεις, άδειες λειτουργίας, βεβαιώσεις σπουδών και επαγγελματικής εμπειρίας κλπ)

Συγκεντρώνονται οι προσφορές ή προτιμολόγια των δαπανών της επένδυσης

Ετοιμάζεται το επιχειρηματικό σχέδιο στο οποίο περιγράφεται: το ιστορικό της επιχείρησης , ο τρόπος λειτουργίας αυτής , η περιγραφή της επένδυσης, η τεκμηρίωση των λόγων υλοποίησης αυτής, προβλέψεις οικονομικών αποτελεσμάτων κλπ)

Η πρόταση κατατίθεται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά μέσω της διαδικτυακής πύλης ependyseis.gr, ενώ ο φυσικός φάκελος υποβάλλεται στον ενδιάμεσο φορέα διαχείρισης.

Στο 2ο Στάδιο:

Γίνεται η αξιολόγηση των υποβληθέντων προτάσεων σύμφωνα με τα κριτήρια αξιολόγησης του κάθε προγράμματος.

Η αξιολόγηση πραγματοποιείται βάσει βαθμολογίας που προκύπτει από τα επι μέρους κριτήρια. Συνήθως το άριστα είναι 100 και η βάση είναι 50. Σε περίπτωση που η πρόταση συγκεντρώσει βαθμολογία κάτω του 50, αυτή χαρακτηρίζεται ΜΗ ΕΠΙΛΕΞΙΜΗ

Σε περίπτωση που η πρόταση συγκεντρώσει από 50 έως 100, τότε χαρακτηρίζεται ΕΠΙΛΕΞΙΜΗ. Υπάρχει περίπτωση ο προϋπολογισμός των ΕΠΙΛΕΞΙΜΩΝ προτάσεων να είναι μεγαλύτερος από τον προϋπολογισμό του προγράμματος, Σε αυτήν την περίπτωση προηγούνται οι προτάσεις με την μεγαλύτερη βαθμολογία και μέχρι την κάλυψη του προϋπολογισμού. Οι υπόλοιπες χαρακτηρίζονται ΕΠΙΛΑΧΟΥΣΕΣ.

Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, κατά την σύνταξη της πρότασης. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στα κριτήρια αξιολόγησης, έτσι ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή βαθμολογία.

Το 2ο Στάδιο ολοκληρώνεται με την δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων.

Στο 3ο Στάδιο:

Ξεκινά η υλοποίηση της επένδυσης με την αγορά του εξοπλισμού ή των υπηρεσιών. Συνήθως οι δόσεις της επιχορήγησης είναι τουλάχιστον 2. Η πρώτη δόση καταβάλλεται όταν υλοποιηθεί το 50% της επένδυσης και η δεύτερη δόση αφού ολοκληρωθεί το 100 % της επένδυσης. Δεν αποκλείεται να υπάρξουν και άλλες ενδιάμεσες δόσεις. Θα πρέπει να τονισθεί ότι το 3ο Στάδιο είναι και το πιο δύσκολο.

ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΠΡΟΣΟΧΗ

Χρονικό περιθώριο

Όταν προκηρυχθεί ένα πρόγραμμα, το χρονικό περιθώριο που δίνει για την υποβολή της πρότασης είναι περίπου 2 με 3 μήνες. Σε αυτό το χρονικό διάστημα ο επιχειρηματίας θα πρέπει να αποφασίσει αν το πρόγραμμα ικανοποιεί τις ανάγκες του , να βρει αξιόπιστο Σύμβουλο ο οποίος θα αναλάβει την διαδικασία. Επίσης θα πρέπει να βρει και να διαπραγματευτεί τον εξοπλισμό που θα αγοράσει λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές του δυνατότητες. Επομένως το παραπάνω χρονικό διάστημα κρίνεται ιδιαίτερα μικρό και χρειάζεται γρήγορες και άμεσες αποφάσεις

Ιδία συμμετοχή – τραπεζικός δανεισμός

Η επιχορήγηση συνήθως είναι 50%. Το υπόλοιπο 50% καλύπτεται με ίδια διαθέσιμα ή με συνδυασμό ιδίων διαθεσίμων (25%) και τραπεζικό δανεισμό (25%)

Κατά την κατάθεση της πρότασης θα πρέπει να τεκμηριώνεται η ύπαρξη της ιδίας συμμετοχής και σε περίπτωση που επιθυμεί ο επιχειρηματίας τραπεζικό δανεισμό, να προσκομίζεται σχετική βεβαίωση από την τράπεζα.

Πολλοί επιχειρηματίες εκτιμούν λανθασμένα ότι με τραπεζικό δανεισμό και κάποια υπερτιμολόγηση μπορούν να μειώσουν δραστικά την δικιά τους συμμετοχή. Καταρχήν η υπερτιμολόγηση των αγορών απαγορεύεται ρητά από την νομοθεσία. Όσον αφορά το τραπεζικό σύστημα, είναι γνωστό ότι σε αυτά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης που διανύουμε, οι τράπεζες είναι εξαιρετικά φειδωλές στις χρηματοδοτήσεις. Επιπρόσθετα ζητούν εξασφαλίσεις (κυρίως προσημειώσεις) οι οποίες μπορεί να φτάσουν και στο 200% του αιτούμενου δανείου.

Με λίγα λόγια, τα προγράμματα βοηθούν αποτελεσματικά τους επιχειρηματίες οι οποίοι είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν σε επένδυση και έχουν εξασφαλίσει τα απαραίτητα κεφάλαια.

Υλοποίηση

Το πιο δύσκολο στάδιο της διαδικασίας. Μέχρι την απόφαση υπαγωγής ο επιχειρηματίας έχει αναλώσει χρόνο για την υποβολή της πρότασης και έχει ξοδέψει κάποιο μικρό ποσό ως αμοιβές συμβούλου για την προετοιμασία αυτής.

Τώρα καλείται μετά από πολλούς μήνες μετά την εκκίνηση της διαδικασίας να αποφασίσει τον τρόπο υλοποίησης, ξεκινώντας δαπάνες δεκάδων χιλιάδων ευρώ. Είναι εύκολα κατανοητό ότι εάν κάτι δεν πάει καλά οι δυσμενείς επιπτώσεις στην επιχείρηση του μπορεί να είναι καθοριστικές.

Οι λόγοι είναι πολλοί:

• Μη εξασφάλιση της άδειας λειτουργίας
• Κακός ταμειακός προγραμματισμός
• Καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις
• Ανάλωση κεφαλαίων από το τρέχον κεφάλαιο κίνησης.
• Εκ νέου ύφεση της Ελληνικής Οικονομίας
• Μη τήρηση των όρων και προϋποθέσεων υπαγωγής, για παράδειγμα η υποχρεωτική δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
• Μη ύπαρξη επαρκών κεφαλαίων για την πραγματοποίηση της επένδυσης

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις χρηματοροές της επένδυσης. Στατιστικά και εφόσον υπάρχουν ενδιάμεσες δόσεις της επιχορήγησης, η επιχείρηση ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ να χρηματοδοτήσει μέρος αυτής για μικρό χρονικό διάστημα. Παρακάτω φαίνεται ενδεικτικό παράδειγμα μιας επένδυσης ύψους 100.000 ευρώ με επιχορήγηση 50%, ιδία συμμετοχή 25% και τραπεζικό δανεισμό 25%. Οι καταβολές της επιχορήγησης θα πραγματοποιηθούν σε 3 ενδιάμεσες δόσεις: η 1η δόση μετά την ολοκλήρωση του 30% της επένδυσης, η 2η δόση μετά την ολοκλήρωση του 60% και η Τρίτη δόση μετά την ολοκλήρωση του 100%

Όπως φαίνεται από τον παραπάνω πίνακα η υποχρεωτική ιδία συμμετοχή ανέρχεται σε 25.000 ευρώ, πλην όμως για την ολοκλήρωση της επένδυσης, απαιτείται να συνεισφέρει επιπλέον 20.000 ευρώ, τα οποία βέβαια θα επιστραφούν στο ταμείο της επιχείρησης με την είσπραξη της τελευταίας δόσης

ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ

Η αίτηση ένταξης σε επιδοτούμενο πρόγραμμα ΕΣΠΑ για υφιστάμενη ή νέα επιχείρηση συνοδεύεται συνήθως από ένα μίνι επιχειρηματικό σχέδιο. Το επιχειρηματικό σχέδιο έχει ορισμένες προδιαγραφές και απαιτήσεις, στα οποία είναι πιθανό ότι δεν μπορεί να ανταπεξέλθει ο ενδιαφερόμενος για επιχορήγηση. Επομένως, κρίνεται απαραίτητη η συνδρομή ενός επαγγελματία συμβούλου επιχειρήσεων, που θα αναλάβει τη σύνταξη της μελέτης, την οργάνωση του φακέλου και την υποβολή της πρότασης στον αρμόδιο φορέα.

Ο Σύμβουλος θα πρέπει να έχει εμπειρία στην σύνταξη μελετών για επιδοτούμενα προγράμματα και στην παρακολούθηση της υλοποίησης. Καλό θα ήταν να έχει εμπειρία στον κλάδο δραστηριοποίησης της επιχείρησης

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΣΠΑ

1. Δεν θα πάρω τελικά την επιδότηση: Αν κάνετε τα βήματα σωστά, επιλέξετε τους σωστούς συνεργάτες, και υλοποιήσετε το πρόγραμμα σύμφωνα με τους όρους που ορίζει, τότε, ναι, θα πάρετε την επιδότηση. Δεν χρειάζεται να φοβάστε για αυτό!
2. Δεν χρειάζεται να έχω δικά μου χρήματα: Έστω και αν το επιδοτούμενο πρόγραμμα σας ενισχύσει κατά 100%, θα πρέπει να έχετε κάποια χρήματα να «κινηθείτε» μέχρι να λάβετε την πρώτη δόση της επιδότησης. Κατά κανόνα, τα επιδοτούμενα προγράμματα ορίζουν ότι παίρνετε την επιχορήγηση επί των τιμολογίων που έχετε εξοφλήσει. Επίσης, το ΦΠΑ δεν επιδοτείται από κανένα πρόγραμμα, που σημαίνει ότι θα επιβαρύνει την επιχείρησή σας.
3. Με τις υπερτιμολογήσεις δεν θα χρειαστεί να βάλω κάτι από την τσέπη μου: Στις περισσότερες περιπτώσεις οι αξιολογητές είναι εφοδιασμένοι με οδηγούς αντιπροσωπευτικών τιμών, και επιπλέον έχουν την εμπειρία να αντιληφθούν μια εξόφθαλμη υπερτιμολόγηση.
4. Ας πάρω την επιδότηση και βλέπουμε…: Η επιτυχία της κάθε επιχείρησης δεν εξαρτάται από την επιδότηση. Η επιδότηση έρχεται να μειώσει το ρίσκο σας, δίνοντάς σας δωρεάν χρηματοδότηση. Η επιτυχία θα φανεί από το αν καταφέρετε να πουλήσετε το προϊόν ή την υπηρεσία σας σε τέτοιες ποσότητες και τιμές, ώστε η επιχείρηση να είναι κερδοφόρα.
5. Θα περάσουν χρόνια για να πάρω την επιδότηση: Το κάθε πρόγραμμα του ΕΣΠΑ προβλέπει την καταβολή της επιδότησης σε δόσεις, μέσα σε χρονικό διάστημα (συνήθως) ένα έως ενάμιση χρόνου. Το πότε ακριβώς θα πάρετε το σύνολο της επιδότησης εξαρτάται και από εσάς (το πόσο γρήγορα προχωράτε με όσα έχετε δηλώσει στην αίτηση) αλλά, φυσικά, και από τη γραφειοκρατία. Επομένως, μπορεί να πάρετε πολύ σύντομα την επιδότηση, να έχετε κάνει όλες τις δαπάνες και έχετε εξοφλήσει τα τιμολόγια, ή μπορεί να χρειαστεί να ζητήσετε παράταση αν προχωρήσετε αργά. Η γραφειοκρατία μπορεί να συμβάλει στο να καθυστερήσουν οι έλεγχοι από την υπηρεσία, στο να μην υπάρχουν διαθέσιμα τα χρήματα τη χρονική στιγμή που θα τα ζητήσετε, ή ακόμη και σε καθυστερήσεις λόγω έλλειψης υπαλλήλων ή ανεπάρκειας των πληροφοριακών συστημάτων. Κανείς, λοιπόν, δεν μπορεί να προβλέψει πότε θα πάρετε την επιδότηση, καθώς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, πάντως, τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες να επιταχυνθούν οι διαδικασίες σε όλους τους φορείς που διαχειρίζονται επιδοτούμενα προγράμματα ΕΣΠΑ.

Karamanou Elina
CEO/Co-Founder AFS Group
Σύμβουλος Επιχειρήσεων