Ισχύουσα Κατάσταση

Με βάση την ισχύουσα κατάσταση προβλέπονται οι εξής δύο καταστάσεις:

(α) Το σύστημα της εξαήμερης απασχόλησης όπου το πλήρες συμβατικό ωράριο είναι 6 ώρες και σαράντα λεπτά ημερησίως και 40 ώρες εβδομαδιαίως, ενώ ως νόμιμο ωράριο θεωρούνται οι 8 ώρες ημερησίως και 48 ώρες εβδομαδιαίως,

(β) Το σύστημα πενθήμερης απασχόλησης όπου το πλήρες συμβατικό ωράριο είναι 8 ώρες ημερησίως και 40 ώρες εβδομαδιαίως, ενώ ως νόμιμο ωράριο θεωρούνται οι 9 ώρες ημερησίως και 45 ώρες εβδομαδιαίως.

Στο σημείο αυτό σημειώνεται πως το πλήρες συμβατικό ωράριο εργασίας των 40 ωρών και η δυνατότητα κατανομής των ωρών εργασίας σε πέντε ή σε έξι ημέρες της εβδομάδας καταγράφηκε και επιβεβαιώθηκε και με το άρθρο 55 του Ν. 4808/2021.

Με την εφαρμογή του συστήματος της πενθήμερης εργασίας των μισθωτών, προβλέπονται δύο ημέρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης:

• Η ημέρα της βασικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης που είναι η Κυριακή και
• Η ημέρα πρόσθετης εβδομαδιαίας ανάπαυσης που προβλέπεται ευθέως από το προκείμενο σύστημα.

Με το εν λόγω σύστημα της πενθήμερης εργασίας δεν καταργήθηκε η 6η ημέρα εργασίας, αλλά οι ώρες εργασίας της 6ης ημέρας μεταφέρονται στις υπόλοιπες πέντε εργάσιμες ημέρες, με αποτέλεσμα το ωράριο εργασίας των εν λόγω ημερών να γίνεται μεγαλύτερο από το νόμιμο.

Η 6η ημέρα εργασίας στο σύστημα της πενθήμερης εργασίας αποτελεί μεν ημέρα υποχρεωτικής ανάπαυσης του εργαζόμενου, πλην όμως δεν έχει τον χαρακτήρα της ημέρας υποχρεωτικής αργίας, όπως η 7η ημέρα της εβδομάδος. Για τον λόγο αυτό οι διατάξεις περί εργασίας την Κυριακή, δεν εφαρμόζονται επί απασχόλησης κατά την 6η ημέρα εργασίας και δεν οφείλεται σε αυτή την περίπτωση η προσαύξηση του 75% που παρέχεται στους εργαζόμενους κατά την Κυριακή και τις αργίες, ούτε αναπληρωματική ανάπαυση σε άλλη εργάσιμη ημέρα της επόμενης εβδομάδας.

Η αμοιβή της 6ης ημέρας εργασίας ρυθμίστηκε νομοθετικά για πρώτη φορά με το Άρθρο 8 του Ν. 3846/2010 και έκτοτε για την απασχόλησή του κατά την 6η ημέρα, ο εργαζόμενος αμείβεται με το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο με προσαύξηση 30%. Οι ώρες απασχόλησης κατά την έκτη ημέρα επί πενθήμερου (εφόσον δεν υπερβαίνει τις 8 ώρες) δεν συνυπολογίζονται στα επιτρεπόμενα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, όρια υπερωριακής απασχόλησης.

Άρθρα 25 και 26 Ν. 5053/2023

Ο Ν.5053/2023 θεσμοθετεί την δυνατότητα, κατ’ εξαίρεση, απασχόλησης κατά την έκτη ημέρα της εβδομάδας σε δύο κατηγορίες επιχειρήσεων που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας για τους εργαζομένους τους.

Η 1η κατηγορία, σύμφωνα με το άρθρο 25, αφορά σε κατ’ εξαίρεση απασχόληση την έκτη ημέρα σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας. Συνεπώς, περιλαμβάνει επιχειρήσεις οι οποίες νομίμως λειτουργούν 24 ώρες ημερησίως και 7 ημέρες την εβδομάδα, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, οι δε εργαζόμενοι απασχολούνται επί πενθήμερο και 40 ώρες εβδομαδιαίως. Η απασχόληση καταχωρίζεται από τον εργοδότη, στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο, σύμφωνα με την διαδικασία που προβλέπει η αρ. 13169/28-12-23 Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Η 2η κατηγορία σύμφωνα με το άρθρο 26 αφορά σε κατ’ εξαίρεση απασχόληση την έκτη ημέρα σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, που δεν είναι εκ φύσεως συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, 24 ώρες, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών. Συνεπώς, περιλαμβάνει επιχειρήσεις οι οποίες νομίμως λειτουργούν 24 ώρες ημερησίως, επί 5 ή 6 ημέρες εβδομαδιαίως. Και σ’ αυτήν την περίπτωση οι εργαζόμενοι απασχολούνται επί πενθήμερο και 40 ώρες εβδομαδιαίως. Ομοίως η απασχόληση καταχωρίζεται από τον εργοδότη, στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν την δυνατότητα να απασχολούν έκτη ημέρα τους εργαζόμενους σύμφωνα με το νόμο, μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες παρουσιάζουν απρόβλεπτα ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Η απασχόληση κατά την έκτη ημέρα και για τις δύο κατηγορίες επιχειρήσεων (συνεχούς και μη συνεχούς λειτουργίας) δεν δύναται να υπερβαίνει τις 8 ώρες. Παράλληλα απαγορεύεται κατά την πρόσθετη αυτή ημέρα η πραγματοποίηση υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης από τον εργαζόμενο.

Η πλήρης εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 25 και 26 του Ν. 5053/2023 για την πρόσθετη έκτη ημέρα απασχόλησης θα έχει έναρξη την 1 Ιουλίου 2024, καθότι σύμφωνα με την σχετική Απόφαση του Υπουργού Εργασίας, θα είναι έτοιμες οι αντίστοιχες ψηφιακές δηλώσεις στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ II. (Υ.Α. 46693/24595-28-3-2024), κάτι το οποίο ακόμα αναμένεται.

Περιλαμβάνονται μόνον οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που έχουν τα χαρακτηριστικά του νόμου, δηλαδή 24ωρη λειτουργία, συνεχή ή μη συνεχή, με πενθήμερο σύστημα εργασίας. Οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις δεν αφορούν σε επιχειρήσεις που δεν έχουν τα εν λόγω χαρακτηριστικά. Σε κάθε περίπτωση δεν καταργείται το σύστημα της πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας που ενδεχομένως εφαρμόζουν για τους εργαζομένους τους.