Ήδη από τις 19.06.2021 ο Ν. 4808/2021 ο οποίος περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές στα εργασιακά έχει τεθεί σε ισχύ και αποτελεί πραγματικότητα. Ας δούμε όμως συνοπτικά ποιες είναι οι αλλαγές που προβλέπονται:
Οι νέες ρυθμίσεις για το διάλειμμα εργασίας
Το διάλειμμα εργασίας χορηγείται μετά από τέσσερις (4) συνεχόμενες ώρες εργασίας, αντί για έξι (6) που όριζε η προϊσχύουσα ρύθμιση. Επίσης, καθορίζεται η ελάχιστη διάρκεια του διαλείμματος σε δέκα πέντε (15) λεπτά και η μέγιστη διάρκεια του σε τριάντα (30) λεπτά. Υπογραμμίζεται ότι με την προϊσχύουσα ρύθμιση δεν οριζόταν μέγιστη διάρκεια διαλείμματος.
Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων, στις οποίες λόγω της φύσης και της έντασης της εργασίας απαιτείται η χορήγηση διαλείμματος μεγαλύτερης διάρκειας των τριάντα (30) λεπτών, αυτή είναι δυνατή στο πλαίσιο της διαβούλευσης, μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων σύμφωνα με τα ανωτέρω, συνεκτιμώντας σε κάθε περίπτωση τη σχετική γραπτή εκτίμηση κινδύνου. Παύουν να ισχύουν όροι συμβάσεων εργασίας, οι οποίοι ρύθμιζαν με δυσμενέστερο τρόπο τη χορήγηση του διαλείμματος από τους εργοδότες στους εργαζομένους τους (π.χ. χορήγηση διαλείμματος 1 ώρας με παράλληλη παράταση του ωραρίου απασχόλησης)
Διασαφηνίζεται ότι ο χρόνος του διαλείμματος δεν αποτελεί χρόνο εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό ο χρόνος του διαλείμματος, παρατείνει τον ημερήσιο χρόνο εργασίας, εκτός εάν έχει συμφωνηθεί στην ατομική σύμβαση εργασίας ή βάσει όρου συλλογικής σύμβασης εργασίας (ΣΣΕ) ή διαιτητικής απόφασης (ΔΑ) ή με νομοθετική ρύθμιση ότι η διάρκεια του διαλείμματος είναι εργάσιμος χρόνος.
Διακεκομμένο ωράριο εργασίας με ενδιάμεση ανάπαυση που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 3 ώρες
Εργαζόμενοι που απασχολούνται κατά πλήρες ημερήσιο, αλλά διακεκομμένο ωράριο για όλες ή μερικές ημέρες της εβδομάδας, δικαιούνται αναπαύσεως, ενδιαμέσως μεταξύ των τμημάτων του ωραρίου τους, που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρεις (3) ώρες. Η ρήτρα αυτή ισχύει για όλες τις επιχειρήσεις και τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, στους οποίους έχει συμφωνηθεί διακεκομμένο ωράριο απασχόλησης στους εργαζομένους τους.
Παροχή πρόσθετης εργασίας στη μερική απασχόληση σε ωράριο μη συνεχόμενο με το συμβατικό
Επιτρέπεται σε εργαζόμενο μερικής απασχόλησης να παρέχει, με τη συμφωνία του, εργασία πέρα από τη συμφωνημένη, με προσαύξηση 12%, και σε ώρες που δεν είναι συνεχόμενες με το συμφωνημένο ωράριο του εργαζομένου.
Ετήσια άδεια αναψυχής
Προβλέπεται ότι το υπόλοιπο της ετήσιας άδειας αναψυχής που δεν έχει χορηγηθεί εντός του αντίστοιχου ημερολογιακού έτους πρέπει να εξαντληθεί το αργότερο εντός του πρώτου τριμήνου του αμέσως επόμενου έτους. Σε κάθε περίπτωση, παραμένουν σε ισχύ και μετά τη θέση σε ισχύ των νέων ρυθμίσεων, όλες οι σχετικές προστατευτικές διατάξεις που αφορούν στην χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας των εργαζομένων.
Άδεια άνευ αποδοχών
Καθιερώνεται για πρώτη φορά ρητά ο θεσμός της άδειας άνευ αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα. Πρόκειται για συμφωνημένη αναστολή της σύμβασης εργασίας, η οποία διαρκεί μέχρι ένα έτος, με δυνατότητα παράτασης με νέα συμφωνία μεταξύ των μερών. Υπογραμμίζεται ότι επί του παρόντος και μέχρι να καταστεί τεχνικά δυνατό, δεν υφίσταται η δυνατότητα ανάρτησης στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» της έγγραφης συμφωνίας περί χορήγησης άδειας άνευ αποδοχών.
Κατάργηση διάκρισης μεταξύ υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών που ισχύει από 1.1.2022
Οι εργατοτεχνίτες εξομοιώνονται από 1.1.2022 με τους υπαλλήλους ως προς τις προϋποθέσεις και την αποζημίωση απόλυσης. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το ύψος της οφειλόμενης αποζημίωσης σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης εργασίας εργατοτεχνίτη και ο τρόπος υπολογισμού της θα γίνεται από 1.1.2022 με βάση τον αντίστοιχο υπολογισμό για τους υπαλλήλους. Υφίσταται η δυνατότητα καταγγελίας της σύμβασης εργασίας από τον εργοδότη με καταβολή της μειωμένης αποζημίωσης της σε περίπτωση συμπλήρωσης από τον εργαζόμενο των προϋποθέσεων λήψης πλήρους σύνταξης γήρατος, προβλέπεται η δυνατότητα απόλυσης εργατοτεχνίτη με προειδοποίηση, θεσπίζεται η δυνατότητα καταβολής της αποζημίωσης απόλυσης εργατοτεχνίτη σε δόσεις, ρυθμίσεις οι οποίες μέχρι τώρα επιτρέπονταν μόνο για τους υπαλλήλους.
Παράλληλα, επιτρέπεται σε εργοδότες που κοινοποιούν την καταγγελία σύμβασης εργασίας με προειδοποίηση να απαλλάσσουν τους εργαζομένους από την υποχρέωση παροχής της εργασίας τους. Κατά το χρονικό διάστημα αυτής της απαλλαγής καταβάλλονται κανονικά οι αποδοχές του εργαζομένου, ο οποίος αποκτά και το δικαίωμα παράλληλα να απασχοληθεί σε διαφορετικό εργοδότη.
Ημέρες υποχρεωτικής αργίας
Κωδικοποιούνται οι ημέρες υποχρεωτικής αργίας ως εξής:
1. Η 1η Ιανουαρίου
2. Η 6η Ιανουαρίου
3. Η 25η Μαρτίου,
4. Η δεύτερη ημέρα του Πάσχα,
5. Η 1η Μαΐου
6. Η 15η Αυγούστου,
7. 28η Οκτωβρίου (H 28η Οκτωβρίου λογίζεται και αυτή ως υποχρεωτική αργία),
8. Η 25η Δεκεμβρίου,
9. Η 26η Δεκεμβρίου
Κατηγορίες επιχειρήσεων που προστίθενται στις εξαιρέσεις που επιτρέπεται ήδη να λειτουργούν Κυριακές-Αργίες
· Υπηρεσίες ταχυδρομικών υπηρεσιών (courier)
· Παραγωγής, αποθήκευσης, μεταφοράς και διανομής φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού.
· Επιχειρήσεις εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics) ιδίως παραλαβής, αποθήκευσης, συλλογής και διανομής εμπορευμάτων όπως και επισκευής και συντήρησης περονοφόρων και ανυψωτικών μηχανημάτων.
· Κέντρα κοινών υπηρεσιών (shared services centers) ομίλων επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς της λογιστικής, του ανθρώπινου δυναμικού, της μισθοδοσίας, των Η/Υ (ΙΤ), της κανονιστικής συμμόρφωσης, των προμηθειών.
· Επιχειρήσεις ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου
· Παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών.
· Παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος και λατομείων, εξόρυξης ορυκτών και μεταλλευτικών δραστηριοτήτων
· Κέντρων δεδομένων (“data centers”) και εν γένει μηχανογραφικών κέντρων ομίλων επιχειρήσεων
· Φύλαξης security
Εργασίες σχετιζόμενες με τις δραστηριότητες που προστίθενται σε αυτές για τις οποίες επιτρέπεται μετά από άδεια του ΣΕΠΕ η απασχόληση Κυριακές-αργίες
· Εξετάσεις για την απόκτηση πτυχίων και διπλωμάτων
· Εξωσχολικές δράσεων ιδιωτικών σχολείων (ημερίδες, διημερίδες, σεμινάρια, συνέδρια, ρητορικούς & άλλους διαγωνισμούς, αγώνες, προπονήσεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, ανθρωπιστικές, φιλανθρωπικές και περιβαλλοντικές δράσεις, συμπεριλαμβανομένων των φυλάκων, οδηγών και συνοδών λεωφορείων, καθαριστριών, προσωπικού μηχανογράφησης και γραμματείας και κάθε άλλου εργαζομένου αναγκαίου για τη διενέργεια και ομαλή διεξαγωγή αυτών)
· Συντήρηση κτιρίων δημόσιων ή ιδιωτικών σχολείων, η οποία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί τις ημέρες παρουσίας εκπαιδευτικών και μαθητών
· Προσαρμογή και αναβάθμιση πληροφοριακών συστημάτων
Καταχώρηση αλλαγής ωραρίου και υπερωριών στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ
Προβλέπεται ότι ο εργοδότης υποχρεούται να καταχωρεί στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, καθώς και τη νόμιμη υπερωριακή απασχόληση των εργαζομένων, το αργότερο έως και την ημέρα αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζομένους, καθώς και πριν την έναρξη της υπερωριακής απασχόλησης και παύει να ισχύει η ίδια υποχρέωση για την υπερεργασία.
Διευθέτηση του χρόνου εργασίας
Παρέχεται η δυνατότητα για την εφαρμογή συστήματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας (σε εξάμηνη ή δωδεκάμηνη περίοδο αναφοράς), κατόπιν αιτήματος του εργαζόμενου προς τον εργοδότη, μετά από έγγραφη ατομική συμφωνία των μερών και κατόπιν γνωστοποίησης στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ.
Υπερωρίες
Θεσπίζονται κοινοί κανόνες αναφορικά με τη νομιμοποίηση και τα όρια υπερωριακής απασχόλησης για κάθε εργαζόμενο, σε οποιαδήποτε επιχείρηση ή εργασία.
Ειδικότερα:
• Tίθεται ως ημερήσιο όριο νόμιμης υπερωρίας (τόσο για τους εργάτες, όσο και για τους υπαλλήλους) οι τρεις (3) ώρες, το οποίο αθροιζόμενο με το 8ωρο και τη μία ώρα υπερεργασίας μας δίνει 12 ώρες ημερήσιας απασχόλησης,
• Οι επιτρεπόμενες υπερωρίες τόσο για υπαλλήλους όσο & για εργάτες, ορίζονται σε 150 ετησίως,
• Κάθε ώρα υπερωρίας, για την πραγματοποίηση της οποίας δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες έγκρισης, χαρακτηρίζεται εφεξής παράνομη υπερωρία.
• Η αμοιβή για τις υπερωρίες για τις οποίες δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης ορίζεται στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80%).
Υποχρεώσεις εργοδότη για πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και της παρενόχλησης
Στο άρθρο 9 του Ν.4808/19.6.2021, γίνεται αναφορά στις «Πολιτικές εντός επιχείρησης για την καταπολέμηση της βίας και παρενόχλησης» και στο άρθρο 10 γίνεται αναφορά στις «Πολιτικές εντός επιχείρησης για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών» όσον αφορά τις επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από είκοσι (20) άτομα.
Κλείνοντας το άρθρο, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να σημειώσουμε την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2,00% με την καινούργια χρονιά. Συνεπώς, από 01/01/2022 οι ελάχιστες αποδοχές ενός υπαλλήλου αυξάνονται σε 663,00€ και το ελάχιστα νόμιμο ημερομίσθιο εργατοτεχνίτη σε 29,62€.
Καρμιρης Αθανάσιος
Οικονομολόγος | Hr Manager AFS#mazimegalonoume