Μεγάλη μερίδα πολιτών και κυρίως εργαζόμενοι του δημοσίου τομέα, συνταξιούχοι και δικαιούχοι διαφόρων επιδομάτων (π.χ. άνεργοι ή/και πολύτεκνοι) πολλές φορές δικαιούνται αναδρομικά ποσά που προκύπτουν από παρελθοντικά λάθη ή καθυστερήσεις. Στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε τί είναι τα αναδρομικά και θα δούμε μερικά απλά παραδείγματα του τρόπου με τον οποίο υπολογίζονται.
Αναδρομικά: Τι εννοούμε με τον όρο;
Όταν μιλάμε για «αναδρομικά» αναφερόμαστε στο ύψος των χρημάτων που μπορεί να οφείλει το κράτος σε κάποιον πολίτη από: α) αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, των μισθών ή των επιδομάτων και β) λάθη ή παραλείψεις. Αν διαπιστωθεί ότι μια πληρωμή που πραγματοποιήθηκε στο παρελθόν ήταν μικρότερη από αυτή που θα έπρεπε να είχε γίνει, τότε συνήθως έχουμε και την καταβολή των αναδρομικών. Είναι αρκετά συνηθισμένο να προκύπτουν διαφορές από λάθη κατά την εκκαθάριση των πληρωμών ή από δικαστικές αποφάσεις. Οι μνημονιακές περικοπές και οι αλλαγές στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα αποτελούν δύο βασικούς λόγους που οδηγούν πολλούς στη διεκδίκηση καταβολής αναδρομικών.
Υπολογισμός αναδρομικών: Τι πρέπει να προσέξω;
- Προσδιορισμός των διαφορών: το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να εντοπίσουμε τη διαφορά. Αν κατόπιν σχετικών υπολογισμών η σύνταξη, ο μισθός ή το επίδομα που θα έπρεπε να έχουμε λάβει είναι άλλο από αυτό που λάβαμε, τότε θα πρέπει να προσδιορίσουμε το ύψος της διαφοράς.
- Χρονικό διάστημα πληρωμής: σε αυτό το βήμα θα πρέπει να προσδιορίσουμε την περίοδο (όπως μήνες ή χρόνια) κατά την οποία γινόταν καταβολή του λάθος ποσού.
- Συνολικό ποσό οφειλής: αφού βρούμε τη μηνιαία διαφορά, στη συνέχεια θα πρέπει να πολλαπλασιάσουμε τη διαφορά αυτή με τον αριθμό των μηνών κατά τους οποίους ως δικαιούχοι δεν λαμβάναμε το σωστό ποσό.
- Προσαυξήσεις ή επιβαρύνσεις: σε περίπτωση που δεν γίνει έγκαιρη καταβολή των αναδρομικών, θα μπορούσαν να συνυπολογιστούν επιπλέον ποσά, τα οποία θα μπορούσαν να συνιστούν επιβαρύνσεις που προκύπτουν από τυχόν καθυστερήσεις ή προσαυξήσεις τόκων.
Παραδείγματα:
- Αναδρομικά Μισθών
Ο Κώστας είναι δημόσιος υπάλληλος και το 2021 ο μισθός του δεν υπολογίστηκε σωστά. Κατόπιν υπολογισμών προκύπτει ότι ο Κώστας λάμβανε 1.300 ευρώ το μήνα ενώ έπρεπε να λαμβάνει 1.450 ευρώ μηνιαίως (διαφορά 150 ευρώ/μήνα).
Αν υποθέσουμε ότι το χρονικό διάστημα πληρωμής είναι 12 μήνες, τα αναδρομικά που πρέπει να λάβει ο Κώστας για το έτος 2021 είναι ίσα με:
150*12 = 1.800 ευρώ.
- Αναδρομικά Συντάξεων
Ο κύριος Γιάννης είναι συνταξιούχος. Από τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Δεκέμβριο του 2022 η σύνταξή του δεν είχε υπολογιστεί σωστά. Βάσει σχετικής απόφασης θα έπρεπε να λαμβάνει 1.200 ευρώ το μήνα, εκείνος όμως λάμβανε 1.100 ευρώ/μήνα (100 ευρώ διαφορά το μήνα).
Το χρονικά διάστημα πληρωμής αντιστοιχεί σε 24 μήνες, άρα τα αναδρομικά που θα πρέπει να λάβει ο κύριος Γιάννης είναι ίσα με:
100*24 = 2.400 ευρώ.
Αναδρομικά: Καταβολή
Τα αναδρομικά τις περισσότερες φορές καταβάλλονται εφάπαξ μέσω τραπέζης, ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις όπου η καταβολή μπορεί να γίνει και σε δόσεις (μεγάλα ποσά, πολλοί δικαιούχοι). Ακόμη, δεν αποκλείονται και εναλλακτικοί τρόποι πληρωμής. Συνήθως ακολουθείται κάποιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα που μπορεί να καθορίζεται από δικαστική απόφαση. Ο εκάστοτε αρμόδιος φορέας, όπως είναι το ΥΠ.ΟΙΚ. και η ΗΔΙΚΑ, φροντίζει να ενημερώνει επίσημα τον δικαιούχο σχετικά με τα αναδρομικά, όταν έρθει η ώρα της καταβολής, μέσω ενημερωτικής επιστολής ή δημόσιας ανακοίνωσης.
Συνοψίζοντας:
Κατανοώντας τη διαδικασία υπολογισμού των αναδρομικών ο πολίτης είναι σε θέση να γνωρίζει τί ποσά του οφείλονται και ταυτόχρονα μπορεί να διεκδικήσει τα δικαιώματά του. Για οποιαδήποτε πληροφορία ή υποστήριξη σχετικά με τη διαδικασία υπολογισμού-καταβολής των αναδρομικών, η έμπειρη ομάδα μας είναι στη διάθεσή σας για να σας παρέχει εξατομικευμένη καθοδήγηση απαντώντας σε κάθε σας ερώτημα.
Σχετικοί νόμοι:
- Ν. 4387/2016 (Νόμος Κατρούγκαλου): αλλαγές σε ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό, αναδιάρθρωση συντάξεων, νέος τρόπος υπολογισμού, περικοπές, αναδρομικά.
- Ν. 4472/2017: διαδικασία εφαρμογής του Ν. 4387/2016, περικοπές, μείωση παροχών.
- Ν. 4670/2020 (Νόμος Βρούτση): αναμόρφωση ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού, αλλαγές στη διαδικασία υπολογισμού των συντάξεων, ρύθμιση για τα αναδρομικά.
- Ν. 4093/2012: μνημονιακές περικοπές συντάξεων και άλλων κοινωνικών παροχών, πάγωμα συνταξιοδοτικών αυξήσεων.
- Ν. 3863/2010: ενοποίηση ασφαλιστικών ταμείων, αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, μείωση συντάξεων, αύξηση εισφορών.
- Ν. 3865/2010 (Ενιαία Αρχή Πληρωμής): δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι δημοσίου τομέα.
Αθηνά Κατσιγιώργη
Οικονομολόγος, Λογιστής – Φοροτεχνικός Β’ Τάξης
